Steward ownership: eigendomsstructuur met impact

Sinds een aantal jaren bestaat vanuit de markt vraag naar een ondernemingsvormen om maatschappelijke impact na te streven. Die ontwikkeling heeft al geleid tot de aanzet voor een wettelijke regeling voor de rechtsvorm BVm. Wij vertelden u eerder hoe deze rechtspersoon eruit moet komen te zien. Zo is het idee dat een onderneming die de rechtsvorm BVm mag gaan voeren, verplicht is met haar werkzaamheden een in de statuten omschreven doel van maatschappelijk belang na te streven of te bevorderen, zonder dat die doelomschrijving de mogelijkheid tot het doen van uitkeringen van winst of reserves (volledig) uitsluit. Het idee van een BVm is sinds 2021 nog niet verder gekomen dan de fase van internetconsultatie. Een BVm oprichten kan dus (nog) niet.

Wellicht dat het feit dat deze rechtsvorm nog niet is ingevoerd te maken heeft met het inzicht dat in de praktijk niet per definitie een aparte rechtsvorm nodig is om impact maken. Ook binnen met bestaande rechtsvormen (zoals BV, NV, coöperatie) kan een onderneming worden vormgegeven die invulling geeft aan dat doel. Een van de manieren om dat zo te regelen is steward ownership. Sinds een aantal jaren is dit fenomeen ook in Nederland in opkomst.

Dienstbaar aan het doel

Steward ownership biedt een alternatieve benadering. Hierbij staat het bedrijf zelf centraal als belangrijkste stakeholder, terwijl het doel van het bedrijf leidend is. Ook is de benadering gericht op lange termijn-oriëntatie, waarbij het nastreven en behouden van het specifieke doel voorop staat. Steward ownership wordt nu nog relatief weinig toegepast. Het vereist innovatieve benaderingen om principes zoals zelfbestuur te integreren in de bedrijfscultuur. Elk steward owned bedrijf heeft zijn eigen unieke doel. Wat deze bedrijven gemeen hebben is de overtuiging dat winst slechts een middel is om het doel te ondersteunen, en niet het uiteindelijke doel.

Enkele bekende voorbeelden van Nederlandse steward owned ondernemingen zijn Coffeecompany, de Groene Amsterdammer, Jaarbeurs Utrecht, Madurodam, Universiteit Nyenrode en Royal HaskoningDHV.

Belang van innovatie

Over het algemeen is te zien dat bij steward owned bedrijven specifieke aandacht is voor lange termijn waarde-creatie, niet primair voor aandeelhouders, maar ook voor andere belanghebbenden zoals medewerkers of het algemeen belang. In een tijd waarin steeds meer nadruk wordt gelegd op het streven naar bredere welvaart en waarde-creatie voor een bredere groep belanghebbenden, biedt steward ownership een kader om deze principes door te voeren in de besluitvormingsprocessen binnen de onderneming.

Meer weten?

Voor ondernemers die op zoek zijn naar een alternatief voor traditionele bedrijfsstructuren en zo de spelregels van ondernemen fundamenteel willen herdefiniëren, verdient het aanbeveling om te kijken naar de optie van steward ownership.

Contact

Heeft u vragen? Contact dan een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.