Parallelhandel en uitputting: Wat u als ondernemer moet weten

Parallelhandel biedt ondernemers kansen, maar kent ook juridische valkuilen. Het leerstuk van uitputting speelt hierbij een grote rol. Wat houdt dit precies in, en hoe kunt u als ondernemer de kans op conflicten bij parallelhandel voorkomen? In dit artikel leggen we het uit en geven we praktische tips.

Wat is Parallelhandel?

Parallelhandel, ook wel parallelimport of nevenimport genoemd, houdt in dat merkproducten buiten de officiële distributiekanalen worden geïmporteerd en verkocht, zonder expliciete toestemming van de merkhouder.

Voorbeeld:

Stel, u bent een ondernemer die handelt in luxe parfums. U ontdekt dat een bekende parfum in Frankrijk aanzienlijk goedkoper wordt aangeboden dan in Nederland. U besluit een grote restpartij tegen een lage prijs in te kopen bij een tussenhandelaar en deze vervolgens via uw webshop aan Nederlandse consumenten te verkopen, tegen een scherpere prijs dan de officiële Nederlandse verkopers.

U voelt misschien wel aan dat zowel de merkhouder als de officiële distributeurs hier waarschijnlijk niet blij mee zijn. De merkhouder heeft hierdoor geen controle over hoe de parallelhandelaar de producten adverteert of distribueert. De officiële distributeur ondervindt directe concurrentie van een parallelhandelaar die dezelfde producten tegen een lagere prijs aanbiedt. Maar kan de merkhouder in zo’n geval optreden tegen de parallelhandelaar?

Rechten van de merkhouder

Een merkhouder heeft het exclusieve recht om zijn merk te gebruiken en anderen het gebruik daarvan te verbieden. Dit exclusieve recht omvat onder andere het importeren en verder verhandelen van producten die het merk van de merkhouder dragen. Hierop is echter een belangrijke uitzondering: “uitputting”.

Wat is uitputting?

De merkhouder kan parallelimport niet verbieden als er sprake is van uitputting. Dit principe houdt in dat de merkhouder zijn recht om verdere verhandeling van het product tegen te houden, verliest zodra het product met zijn toestemming op de markt is gebracht binnen de Europese Economische Ruimte (EER). De EER omvat de landen van de EU, plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.

Terugkomend op het eerder genoemde voorbeeld. Als de restpartij parfums met toestemming van de merkhouder in Frankrijk op de markt is gebracht, kan de merkhouder de verdere doorverkoop binnen de EER niet tegenhouden en moet hij de parallelhandelaar toestaan de parfums voor een lagere prijs aan te bieden.

Van uitputting is geen sprake bij producten die met toestemming van de merkhouder buiten de EER op de markt zijn gebracht. Het importeren van dergelijke producten naar de Europese markt zonder toestemming van de merkhouder wordt gezien als merkinbreuk en kan juridische gevolgen hebben.

Andere verpakking, ‘ompakken’ ?

Let op: er bestaat een uitzondering op de uitzondering. De merkhouder kan namelijk alsnog optreden tegen parallelhandel als er sprake is van een “gegronde reden”. Dit is met name het geval wanneer de toestand van de producten is gewijzigd of verslechterd, bijvoorbeeld door herverpakking, ometikettering. Daarnaast kan ook schade aan de reputatie van het merk als gegronde reden gelden, bijvoorbeeld wanneer de producten op een manier worden verhandeld die het merkimago schaadt. In dergelijke gevallen behoudt de merkhouder het recht om zich te verzetten tegen verdere verhandeling van de producten.

Importeren van namaak producten is altijd een inbreuk

De uitzondering van uitputting geldt niet als er sprake is van het importeren van namaakproducten. Namaakproducten zijn per definitie zonder toestemming van de merkhouder op de markt gebracht, ongeacht of dit binnen of buiten de EER is gebeurd. Het verhandelen van namaakproducten vormt dan ook altijd een inbreuk op het merkrecht.

Wat als u wordt aangesproken wegens niet-toegestane parallelimport?

Als een merkhouder u aanspreekt vanwege vermeende merkinbreuk, zal u moeten kunnen aantonen dat het product met toestemming van de merkhouder binnen de EER op de markt is gebracht. In juridische procedures ligt de bewijslast namelijk in eerste instantie bij de ondernemer die zich beroept op uitputting.

Dit is vaak geen eenvoudige opgave, omdat het vereist dat u inzicht heeft in de volledige goederenstroom om aan te kunnen tonen waar de door u geïmporteerde producten oorspronkelijk vandaan komen. Daarom is het verstandig om voorafgaand aan de import zorgvuldig onderzoek te doen naar de verkoper en de herkomst van de producten.

Daarnaast is het essentieel om een gedegen administratie bij te houden. Noteer per batch de productcodes en bewaar alle aankoopfacturen, leveringsdocumenten en andere relevante documentatie zorgvuldig. Deze documenten kunnen in geval van een juridische claim cruciaal zijn om uw beroep op uitputting te onderbouwen.

Vragen?

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of andere vragen aangaande het merkenrecht? Neem dan contact op met een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.