Opheffing handhavingsmoratorium Wet DBA per 2025

We hebben er al veel over geschreven. De kwalificatie van de arbeidsrelatie en schijnzelfstandigheid. Na de uitspraken over Uber chauffeurs en Deliveroo bezorgers zijn er meer rechtszaken gevolgd. Waaronder een grote overwinning voor 18 distributeurs van kranten die een fictief dienstverband hadden met het Mediahuis, uitgever van onder andere De telegraaf en NRC handelsblad. De rechter maakte korte metten met de opdrachtovereenkomsten. Het mediahuis was een flink bedrag aan transitievergoeding verschuldigd (bron). . Maar ook een tekst corrector die al 12 jaar op basis van een overeenkomst van opdracht voor de Volkskrant werkte, had toch een arbeidsovereenkomst (bron). Het loont dus om naar de rechter te stappen. De problemen ontstaan vaak als de overeenkomst wordt opgezegd en de opdrachtnemer wordt een transitievergoeding onthouden.

Kwalificatie door de rechter

De kwalificatie van arbeidsrelaties is feitelijk een arbeidsrechtelijk issue wat door de rechter wordt beoordeeld, maar de fiscale kwalificatie is onlosmakelijk verbonden met de arbeidsrechtelijke kwalificatie. Het heeft namelijk niet alleen gevolgen voor een transitievergoeding, maar mogelijk ook voor een naheffing van af te dragen inkomstenbelasting.

Rol Belastingdienst

De overheid streeft naar een gelijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen. Daarvoor moeten de regels duidelijker en moet de handhaving op schijnzelfstandigheid verbeterd. De Belastingdienst heeft deze handhavingstaak. Op dit moment handhaaft de Belastingdienst nog niet actief en heerst er een zogenaamd handhavingsmoratorium. Met het oog op de bewustwording van de aanstaande opheffing daarvan heeft de Belastingdienst onlangs het tweede deel van haar driedelige voorbereidingsplan gepubliceerd.

Handhavingsplan 2024

Deel twee van het voorbereidende plan heet: het ‘Handhavingsplan arbeidsrelaties tranche 2024’ wat is gepubliceerd samen met de ‘Perspectiefnota handhaving arbeidsrelatie’ en het  ‘Memo handhaving arbeidsrelaties- richtlijn doorwerking IH en OB’.

Uitgangspunt is ‘opdrachtgevers en opdrachtnemers zodanig beïnvloeden dat zij structureel de juiste duiding geven aan hun werkrelatie’. Omdat te bewerkstelligen presenteert de Belastingdienst een 3-sporen benadering.

1. Actieve samenwerking met de markt. Dat houdt in dat een daarvoor opgezet marktteam gaat samenwerken met koepels en brancheorganisaties om risico’s in te schatten, vragen op te halen en informatie te delen.
2. Specifieke aandacht voor risicovolle sectoren waar grote onduidelijkheid bestaat over de kwalificatie van de arbeidsrelatie.
3. Specifieke aandacht voor reguliere klantbehandeling. Dat is hulp op individueel niveau.

Concrete handhavingsinstrumenten

Hoe wil de Belastingdienst dit concreet aanpakken? Dat werkt zij uit in een handhavingsmatrix met begeleidende lijst aan handhavingsinstrumenten onderverdeeld in drie paden:

• Informeren en attenderen;
• ondersteunen en faciliteren; en
• corrigeren en stimuleren.

Een greep uit de instrumenten die zullen worden ingezet zijn: advisering over wetgeving, social media campagnes, beslisbomen, stappenplannen, checklists, trainingen, samenwerking met tussenpersonen en software aanpassingen. En voor de laatste pijler, steekproeven, kantoortoetsen, boekenonderzoek, controles aan de digitale poort, inzet FIOD of strafrechtelijke sancties.

Modelovereenkomsten Belastingdienst

De Belastingdienst zal ook aandacht besteden aan de modelovereenkomsten die nu veel worden gebruikt. Veel opdrachtgevers denken hiermee op safe te spelen, maar niets is minder waar. Deze modellen hebben maar een beperkte werking omdat zekerheid daarover afhankelijk is van opvolging ervan in de praktijk. Ze bieden dus geen zekerheid. Er wordt wel gestreefd naar meer voorspelbaarheid.

Toekomst

Om dit waar te maken moet de Belastingdienst haar mankracht flink uitbreiden. Hierna volgt nog de derde en laatste ‘tranche 2025’ van het handhavingsplan dat uitwerkt hoe het handhaven zonder moratorium werkt. Dan zullen de hierboven genoemde sporen daadwerkelijk in werking zijn gezet.

Contact

We houden u uiteraard op de hoogte van de ontwikkelingen. Heeft u tot die tijd vragen over een werkrelatie. Contact dan een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.