Meer macht voor de aandeelhouders? Zo doe je dat!

Belangrijkste bevoegdheden van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

De aandeelhouder heeft binnen een vennootschap beperkte bevoegdheden. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) heeft in beginsel alleen de bevoegdheid die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend.

De belangrijkste bevoegdheden van de AvA zijn:

• de ontbinding en omzetting van de vennootschap;
• kapitaalsverhoging en -vermindering;
• de vaststelling van de jaarrekening;
• statutenwijziging;
• benoeming, schorsing en ontslag bestuurders en commissarissen;
• besluiten tot fusie en splitsing.

Aan de hand van twee rechtszaken over de (on)macht van de aandeelhouders, geef ik twee tips om de AvA meer macht te geven in de vennootschap.

Zaak 1: Geen toestemming AvA voor verkoop bedrijfsonderdeel door bestuur

Tot een belangrijke besluit dat tot de bevoegdheid van het bestuur hoort kan de verkoop van een bedrijfsonderdeel worden gerekend. In 2007 vond hierover een breed in de pers uitgemeten rechtsstrijd tussen het bestuur en de AvA van ABN AMRO plaats. De Britse bank Barclays wil ABN AMRO inlijven, maar wel zonder bedrijfsonderdeel LaSalle. Het bestuur van ABN AMRO wil graag samengaan met Barclays, en stoot (mede om Barclays te plezieren) LaSalle af aan Bank of America. Er waren evenwel ook nog andere geïnteresseerde partijen die ABN AMRO wilden kopen inclusief LaSalle. Door de verkoop van LaSalle haakten die andere partijen af. Er vond daarom ook geen biedingsstrijd plaats tussen de verschillende geïnteresseerde partijen en dat zinde de aandeelhouders niet. Zij stapten naar de rechter en stelden dat voor de verkoop van LaSalle de toestemming van de aandeelhouders nodig was. De rechter geeft de aandeelhouders ongelijk: er bestaat op grond van de wet géén goedkeuringsrecht van AvA of consultatieplicht van bestuur. En in de statuten van ABNAMRO was ook niet een dergelijk goedkeuringsrecht opgenomen.

Tip 1 voor meer macht AvA: toestemmingsvereiste
In de statuten van de vennootschap kan worden bepaald dat het bestuur voor belangrijke besluiten de toestemming van de AvA nodig heeft. Op deze wijze kan het bestuur over die onderwerpen niet zelfstandig meer beslissen en ligt de uiteindelijke macht bij de aandeelhouders.

Zaak 2: Niet over alle zaken van de vennootschap mag worden gestemd in de AvA

In een recente zaak kreeg aandeelhouder Boskalis de deksel op de neus van de rechter toen zij op de agenda van de AvA van Fugro een onderwerp in stemming wilde brengen over de strategie van de vennootschap. Het ging om een door de vennootschap gehanteerde beschermingsconstructie. Boskalis wilde die constructie ontmantelen en dat in de AvA in stemming brengen. De strategie van de vennootschap behoort evenwel onbetwist tot het domein van het bestuur. Fugro weigerde volgens de rechter dan ook terecht de stemming over de beschermingsconstructie op de agenda te zetten.

Tip 2 voor meer macht AvA: peiling vragen in plaats van stemming
Volgens de rechter hoefde Fugro ook niet mee te werken aan het verzoek van Boskalis om het als een motie te agenderen, dus als een verzoek aan de voorzitter om de standpunten van de aanwezige aandeelhouders over het agendapunt te peilen. Er zijn rechtsgeleerden die mijn inziens terecht aangeven dat de rechter hier een foute beslissing heeft gegeven omdat een voorzitter van de AvA een verzoek om een motie in beginsel moet toestaan.

Belang van peiling voor aandeelhouders

Het belang van een peiling is het volgende. Middels de uitslag van die peiling zou aan het bestuur duidelijk zijn hoe de aandeelhouders staan tegenover de door haar uitgevoerde strategie. Het bestuur zou dan haar strategie kunnen aanpassen. En zou het bestuur haar strategie niet aanpassen dan zouden de aandeelhouders het ontslag van het bestuur – dat wel tot hun bevoegdheden behoort – op de agenda van de AvA kunnen zetten.

Voor meer vragen, tips en uitleg omtrent de bevoegdheden van een AvA ten opzichte van het bestuur van een vennootschap kunt u terecht bij Mignon Meermans.