Rechtspersoon

Een rechtspersoon is een persoon die een organisatie aanstuurt, waarbij de organisatie in de wet bekendheid heeft als rechtspersoonlijkheid. Net zoals ieder mens een ‘natuurlijke persoon’ is, is iedere onderneming een rechtspersoon. (Om precies te zijn: rechtspersonen ‘drijven’ een onderneming.) Om de kwalificatie ‘rechtspersoon’ te krijgen, moet in de wet staan dat een organisatie ‘rechtspersoonlijkheid’ heeft. Deze kwalificatie geeft een organisatie bepaalde bevoegdheden, bijvoorbeeld om overeenkomsten te sluiten ‘uit naam van de rechtspersoon’. Vele publieke organisaties hebben rechtspersoonlijkheid, bijvoorbeeld de Staat, de provincies en de gemeenschappen, en ook vele private organisaties, bijvoorbeeld N.V.’s, B.V.’s, verenigingen en stichtingen. De zogenaamde ‘personenvennootschappen’ (de maatschap, de VOF en de communautaire vennootschap) hebben geen rechtspersoonlijkheid.

Een rechtspersoon is een juridische fictie die ontworpen is ter ondersteuning van het handelsverkeer. Het is het eenvoudigst om over een rechtspersoon te denken als over een natuurlijke persoon: hij heeft rechten en plichten, kan aansprakelijk gesteld worden voor schade en kan overeenkomsten aangaan. De rechtspersoon handelt als het ware ‘via’ zijn organen: het bestuur, de AVA en de RvC. Als het bestuur dus namens de rechtspersoon schade aanricht, is de rechtspersoon hier aansprakelijk voor.

Wanneer een onderneming geen rechtspersoon is, kunnen alle hiervoor genoemde handelingen ook niet door hen verricht worden. De consequentie hiervan is dat vennoten in een maatschap zelf aansprakelijk zijn voor schade die ze in het kader van hun maatschap hebben veroorzaakt, waar bestuurders van een N.V. of B.V. zich kunnen ‘verschuilen’ achter de onderneming en slechts in uitzonderingsgevallen persoonlijk aansprakelijk gehouden kunnen worden.

Zie 2:1, 2:2 en 2:3 BW.