Natuurlijke verbintenis

Een natuurlijke verbintenis is een vordering die niet in rechte afdwingbaar is, zoals wel bij een rechtsvordering sprake is. Het uitgangspunt van rechtsvorderingen is dat deze afdwingbaar zijn. Dit houdt in dat een schuldeiser zijn schuldenaar tot betaling kan aansporen, en zich zo nodig met behulp van een rechter op de bezittingen van de schuldenaar kan verhalen. Een uitzondering hierop vormt de figuur van de natuurlijke verbintenis. Hierbij is wel sprake van een vordering, maar deze is niet in rechte afdwingbaar.

Er zijn drie soorten. De eerste omvat verbintenissen die geen grondslag in de wet hebben. Daarvan zijn er niet veel, maar een voorbeeld zijn verbintenissen die volgen uit een weddenschap of spelsituatie, zoals gokschulden. De tweede soort zijn verbintenissen die ooit wel geldig waren, maar nu verjaard zijn. De derde soort zijn verbintenissen die op grond van een bepaalde morele verhouding ontstaan. Deze laatste soort zijn zeer zeldzaam en erg afhankelijk van de omstandigheden. Omdat schenkingen ook vaak voortvloeien uit gevoelens van dankbaarheid jegens de begiftigde, is het onderscheid tussen deze soort natuurlijke verplichting en de schenking erg klein.

Wanneer iemand een betaling doet ter voldoening van een natuurlijke verbintenis, kan hij dit bedrag niet meer terugvorderen (wat wel mogelijk zou zijn bij bijvoorbeeld een onverschuldigde betaling).

Zie 6:3 BW.