Kost het draaien van muziek in je winkel of kantoor geld?

Het Hof van Arnhem* heeft uitspraak gewezen in de zaak Dagelijks Leven (een woonzorgvoorziening voor ouderen met geheugenverlies) tegen Sena en Buma (een organisatie voor belangenbehartiging in Nederland op het gebied van muziekauteursrecht). Buma en Sena incasseert namens de rechthebbenden de vergoeding. Het hof heeft, net als de rechtbank geoordeeld dat Dagelijks Leven gehouden is een vergoeding te betalen aan Buma en Sena voor het afspelen van muziek in de woonkamers van haar zorginstellingen (*bron: IEPT20210323, Hof Arnhem-Leeuwarden).

Mededeling aan het publiek

Componisten en tekstschrijvers hebben op grond van de artikelen 12 Auteurswet en 7 Wet op de naburige rechten recht op een billijke vergoeding als hun (auteursrechtelijk beschermde) muziek ‘openbaar wordt gemaakt’ voor commerciële doeleinden. Dit komt omdat aan auteurs het uitsluitend recht toekomt hun eigen werk openbaar te maken. Dit recht is Europees geharmoniseerd, dat houdt in dat lidstaten hier niet van af mogen wijken.

Dagelijks Leven is van mening dat dat zij de muziek niet openbaar maakt, en daarom dus geen vergoeding verschuldigd is aan Sena en Buma. De vraag hier is of het afspelen van muziek in de woonkamers van de zorginstelling gezien kan worden als een handeling bestaande in een ‘mededeling aan het publiek’ volgens richtlijnen 2001/29 en 2006/115. Een ‘mededeling aan het publiek’ bestaat uit de volgende cumulatieve elementen:

• i. een “handeling bestaande in een mededeling” van een werk en
• ii. de mededeling ervan aan het publiek

Uitspraak van het hof

Ten aanzien van de ‘mededelingshandeling’ overweegt het hof dat Dagelijks Leven een centrale rol inneemt bij het ten gehore brengen van de muziek in de huiskamers. Hierbij is van belang dat Dagelijks Leven de apparatuur voor de bewoners gekocht heeft en het personeel zet de apparatuur op verzoek van de bewoners aan. Gezien de medische gesteldheid van de bewoners acht het hof het onaannemelijk dat de bewoners de apparatuur zelf bedienen. Daarmee is het hof van oordeel dat Dagelijks Leven op deze wijze de beschermende werken bewust doorgeeft aan haar bewoners en dus gesproken kan worden van een ‘handeling bestaande in een mededeling.’

Ten aanzien van het tweede element ‘mededeling aan het publiek’ is het hof van oordeel dat er sprake is van een wisselend publiek. Het publiek bestaat uit gemiddeld 20 bewoners per vestiging met hun visite en het personeel. Daarnaast oordeelt het hof dat de groep van personen niet beschouwd kan worden als specifieke individuen die tot een private groep behoren. Dit komt omdat zij bij elkaar zijn gebracht door Dagelijks Leven op grond van hun inschrijving daar. Bovendien is het hof van oordeel dat het aantal personen de zogenaamde ‘de-minimisdrempel’ overschrijdt; dat is EU jargon om aan te geven dat ‘de gedraging zo minimaal is (de-minimis) dat het weinig tot geen impact heeft op de interne EU markt. Het hof neemt in zijn overweging mee dat het gaat om meer dan 27 zorglocaties die over het hele land verspreid zijn. Op al deze locaties wordt op dezelfde wijze de muziek aan haar bewoners ter beschikking gesteld. Het gaat dus om een groot aantal personen binnen de bedrijfsvoering van Dagelijks Leven.

Verder is het hof is van mening dat het kunnen ontvangen van tv- en radio-uitzendingen en luisteren naar muziek in de woonkamers een essentieel onderdeel is van de zorg die Dagelijks Leven haar bewoners biedt. Het hof vervolgt dat het ten gehore brengen van de muziek aan haar bewoners van commerciële waarde is en dat het daarom gerechtvaardigd is dat Dagelijks Level een billijke vergoeding verschuldigd is aan de rechthebbende van de afgespeelde muziek.

Kortom

Voor het draaien van muziek in bijvoorbeeld een winkel of kantoor heeft u toestemming van de rechthebbenden nodig. Deze toestemming wordt verleend door organisaties zoals Sena en Buma. Met deze uitspraak is vast komen te staan dat voor zorginstellingen, waarbij het afspelen van muziek in gemeenschappelijke ruimtes een essentieel onderdeel van de zorg is, een billijke vergoeding betaald moet worden aan de makers.

Meer weten?

Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem contact op met een van onze specialisten of bel meteen +31(0) 205 210 130 om u vrijblijvend te laten informeren.