Kan bestuurdersaansprakelijkheid een geturboliquideerde vennootschap alsnog failliet doen verklaren?

Inleiding

Het ontbinden van een vennootschap kan in Nederland op verschillende manieren plaatsvinden. Eén van deze opties is turboliquidatie, een procedure die beschreven staat in artikel 2:19 lid 4 van het Burgerlijk Wetboek (BW). De kern hiervan is dat er bij het ontbindingsbesluit geen baten meer aanwezig mogen zijn in de vennootschap.

Toch is het mogelijk dat zich na de ontbinding onverwacht een (potentiële) bate voordoet. Dit vraagstuk stond centraal in een uitspraak van de rechtbank Den Haag van 16 oktober 2024 (ECLI:NL:RBDHA:2024:16981). In deze zaak werd een vennootschap die eerder via turboliquidatie was ontbonden alsnog failliet verklaard, waarbij een mogelijke bestuurdersaansprakelijkheid als bate werd beschouwd.

Feiten en achtergronden

De kwestie draaide om een geschil tussen Oak Management B.V. (“Oak”) en een ontbonden vennootschap (hierna: “de Vennootschap”). Oak stelde dat zij een vordering had op de Vennootschap en voerde aan dat meerdere schuldeisers niet waren betaald. Dit vormde voor Oak de aanleiding om de rechtbank te verzoeken de Vennootschap failliet te verklaren.

De Vennootschap erkende zowel de vordering van Oak als het feit dat zij onbetaalde schulden had. In november 2022 had zij zichzelf echter al laten ontbinden en uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel, met als reden dat er geen resterende baten in haar vermogen waren. Volgens de Vennootschap was een faillissement dan ook onnodig.

Oak was het hiermee niet eens. Zij stelde dat de jaarrekeningen van de Vennootschap niet tijdig waren gedeponeerd, een schending van artikel 2:394 BW. Dit zou volgens Oak aanleiding kunnen zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid onder artikel 2:248 BW. Daarmee zou er sprake kunnen zijn van een bate die rechtvaardigt dat de Vennootschap failliet wordt verklaard.

Analyse van de rechtbank

De rechtbank beoordeelde of het verzoek van Oak voldeed aan de vereisten voor faillietverklaring. Hierbij kwam zij tot de conclusie dat:

1. De vordering van Oak voldoende aannemelijk was;
2. Er meerdere onbetaalde schuldeisers waren; en
3. De Vennootschap niet meer in staat was haar betalingsverplichtingen na te komen.

Een belangrijk punt in de overwegingen was dat een vennootschap, zelfs na haar ontbinding, alsnog failliet verklaard kan worden. Dit kan indien:

• Er aanwijzingen zijn dat er baten beschikbaar zijn; en
• De overige voorwaarden voor faillissement zijn vervuld.

In dit geval werd de schending van de deponeringsplicht door de rechtbank gezien als een indicatie van kennelijk onbehoorlijk bestuur. Dit onbehoorlijk handelen werd vermoed een belangrijke oorzaak te zijn van de financiële problemen van de Vennootschap. Op grond hiervan kunnen bestuurders aansprakelijk worden gesteld voor het tekort in de boedel. Omdat de rechtbank aannam dat hierdoor een potentiële bate kon ontstaan, besloot zij de Vennootschap failliet te verklaren. Totdat het faillissement is afgewikkeld, blijft de Vennootschap bestaan.

Kritische beschouwing

Hoewel deze uitspraak juridisch verdedigbaar is, roept zij ook vragen op over de grenzen van turboliquidatie en bestuurdersaansprakelijkheid. In mijn optiek had de rechtbank zorgvuldiger moeten onderzoeken of de gestelde vordering op de bestuurders daadwerkelijk haalbaar was. Het enkele bestaan van een potentiële vordering betekent immers niet automatisch dat er een concrete bate aanwezig is.

Voor een dergelijke ingrijpende beslissing, zoals het failliet verklaren van een ontbonden vennootschap, zou minimaal vereist moeten zijn dat de haalbaarheid van de aansprakelijkstelling op zijn minst summier wordt getoetst. Het risico bestaat anders dat een turboliquidatie te gemakkelijk wordt doorbroken op basis van slechts hypothetische baten.

Vragen?

Heeft u vragen n.a.v. dit artikel of een juridische kwestie waarbij u hulp kunt gebruikem van ervaren ondernemingsrecht advocaten? Contact dan  een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.