Is de ‘antiwegkijkwet’ (CSDDD) het antwoord op (ultra) fast fashion?

Sinds 25 juli 2024 bestaat de Corporate Sustainability Due Diligence richtlijn (CSDDD), ook wel de ‘antiwegkijkwet’ genoemd. Deze regelgeving heeft onder andere gevolgen voor bekende (ultra) fast fashion ketens zoals Alibaba, Temu en Shein. In dit artikel leg ik uit wat deze richtlijn inhoudt en welke gevolgen dit voor deze bedrijven kan hebben.

Inhoud richtlijn

Veel bedrijven houden zich zowel binnen als buiten Europa bezig met activiteiten die nadelige gevolgen kunnen hebben voor mensenrechten en het milieu. De antiwegkijkwet moet ervoor zorgen dat deze bedrijven worden geïdentificeerd en aangepakt. Het doel is daarom ook om duurzaam en verantwoord gedrag van bedrijven in hun wereldwijde keten te bevorderen. Mensenrechten zoals het recht op leven en het verbod op kinderarbeid worden benadrukt door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Regulering ultra fast fashion

Concreet betekent dit voor fast fashion ketens dat zij aansprakelijk kunnen zijn voor misstanden in hun toeleveringsketen. Ultra fast fashion merken kunnen niet langer problemen in hun productieproces negeren. Ze moeten actie ondernemen, zelfs als deze kwesties zich voordoen in landen met soepelere regels. Op het gebied van due dilligence zijn zij namelijk gehouden om hun eigen hele toeleveringsketen grondig te onderzoeken en risico’s op het gebied van mensenrechten en milieu identificeren. Vervolgens moeten zij maatregelen nemen om de risico’s te voorkomen of te beperken. Dit moet hen dwingen om een duurzamere handelswijze in te voeren. Indien bedrijven deze verplichtingen niet naleven zijn zij aansprakelijk voor de veroorzaakt. Zoals sociale en ecologische schade in de vorm van mensenrechtenschendingen en milieu schade.  Ook zal toezicht worden gehouden op naleving van de verplichtingen en bij overtreding boetes worden opgelegd door een (nog niet bekende) nationale toezichthouder.  Dit moet ervoor zorgen dat (ultra) fast fashion bedrijven meer aandacht besteden aan onder andere arbeidsomstandigheden en milieuvriendelijkere productiemethoden. Ook zou deze regeling volgens de wetgever kunnen leiden tot verbetering van de kwaliteit en levensduur van hun producten.

Implementatie

De richtlijn moet door de lidstaten uiterlijk op 26 juli 2026 zijn omgezet in nationale wetgeving. Het moment waarop bedrijven aan de regels moeten voldoen verschilt. Voor EU-bedrijven geldt het volgende.
Grote ondernemingen met meer dan 5000 werknemers en minimaal 1500 miljoen euro omzet moeten in 2027 voldoen.
Middelgrote bedrijven (>3000 werknemers, minimaal € 900 miljoen omzet) in 2028.
Kleinere bedrijven (>1000 werknemers, minimaal € 450 miljoen omzet) moeten voldoen in 2029.

Niet-EU bedrijven vallen ook onder de antiwegkijkwet. Voor hen gelden dezelfde vereisten als EU-bedrijven, maar geldt het werknemersquota niet en moet hun omzet gegenereerd zijn in de EU.

Verder vormen franchises een aparte categorie. Vanaf 2029 zijn de regels van toepassing op EU-franchises die wereldwijd €22,5 miljoen royalty’s ontvangen en wereldwijd een netto-omzet genereren van > €80 miljoen. Dit geldt ook voor niet-EU franchises indien zij €22,5 miljoen royalties binnen de EU ontvangen en < €80 miljoen netto-omzet genereren in de EU. De invoering van de CSDDD verloopt dus stapsgewijs. Grote bedrijven gaan voorop, kleinere volgen later. Deze aanpak geeft ondernemingen tijd om zich voor te bereiden.

De antiwegkijkwet lijkt dus een beperkt toepassingsbereik te hebben en dat is ook zo. De huidige versie van de antiwegkijkwet geldt voor minder dan 6000 bedrijven. Toch kan de wet een bredere impact hebben. Grotere bedrijven kunnen eisen stellen aan hun leveranciers. Dit heeft dan ook invloed op ook kleinere (ultra) fast fashion merken. Bovendien kan de wet een voorbeeld stellen voor de hele industrie. Hierdoor komen ook niet-gereguleerde bedrijven onder druk om duurzamer te opereren.

Conclusie

De antiwegkijkwet (CSDDD) beoogt een belangrijke stap naar meer verantwoordelijkheid en duurzaamheid in de mode-industrie, vooral voor (ultra) fast fashion. De regels verplichten bedrijven om hun toeleveringsketen te onderzoeken en duurzame praktijken te implementeren, wat leidt tot meer aandacht voor arbeidsomstandigheden en milieuvriendelijkheid. Hoewel de wet aanvankelijk slechts een beperkt aantal grote bedrijven zal treffen, kan deze indirect ook kleinere bedrijven beïnvloeden door voorbeelden te stellen. De gefaseerde invoering biedt bedrijven tijd om zich aan te passen, maar de uiteindelijke impact hangt af van effectieve implementatie en handhaving. Al met al biedt de antiwegkijkwet kansen voor een duurzamere toekomst in de kleding-industrie.

Vragen

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Contact een ons via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend gesprek. Wij denken graag met u mee.