Franchise versus Licentie

Vanaf 1 januari 2021 krijgt het verschil tussen een franchise- en een licentiestructuur nieuwe betekenis. Of er sprake is van een franchisestructuur of van een licentiestructuur is niet alleen afhankelijk van wat er boven aan het contract staat. De rechter zal zich daarover een eigen oordeel kunnen vormen. Dat oordeel is bepalend voor zowel franchisegever als franchisenemer. In dit artikel wordt dieper ingegaan op wat licentie en franchise is en wordt inzage gegeven in het verschil tussen deze twee.

Wet franchise brengt meer plichten

Zoals vermeld in één van onze eerdere artikelen treedt op 1 januari 2021 de nieuwe Wet franchise in werking. De franchisenemer zal daardoor wettelijk meer worden beschermd, waardoor de balans in de relatie zal veranderen. Bovendien zal de franchisegever op basis van die wet een aantal nieuwe verplichtingen op zich krijgen.

Onder omstandigheden zal de franchisegever zelfs toestemming moeten vragen aan zijn franchisenemers voor bepaalde handelingen. Soms is dit verplicht alvorens het hem is toegestaan wijzigingen aan te brengen of een nieuwe afgeleide formule op te zetten. Vanaf 1 januari zal McDonalds dus niet zomaar meer de KwekDonalds kunnen lanceren, zonder dat haar franchisenemers daarmee instemmen. Hierdoor denken sommige franchisegevers er over na om hun franchisestructuur om te zetten in een licentiestructuur.

Licentiestructuur

Bij een licentieovereenkomst geeft de licentiegever tegen betaling toestemming tot het gebruik van aan hem toebehorende intellectuele eigendomsrechten, zoals zijn handelsnaam, zijn merken en/of modellen. Licenties zijn in feite vaak onderdeel van een franchisestructuur. Zo mag de Hema-franchisenemer de handelsnaam Hema voeren, producten die ontworpen zijn door Hema verkopen en de merken en logo’s van Hema gebruiken.

De licentieovereenkomst kent geen overkoepelende wettelijke regeling, er is dus niet een definitie in de wet opgenomen. Daardoor zijn partijen grotendeels vrij om de overeenkomsten en hun contractuele relatie naar eigen inzicht in te richten. De plichten die gelden voor de franchisegever gelden niet voor de licentiegever.

Franchisestructuur

De franchiseovereenkomst is in feite een wisselend mandje van verschillende typen contractuele relaties. Op die manier wordt gezamenlijk vorm gegeven aan de contractuele relatie tussen franchisegever en franchisenemer. In de nieuwe Wet franchise wordt de franchiseovereenkomst gedefinieerd als een overeenkomst waarbij de eigenaar van de franchiseformule tegen betaling de franchisenemer toestaat om zijn formule te exploiteren en hem verplicht dat te doen op een door hem aangewezen wijze.

De franchiseformule is volgens de wet een formule voor productie of handel die bepalend is voor de uniforme identiteit en uitstraling van de franchiseondernemingen binnen de keten waar deze formule wordt toegepast. Daarbij horen in ieder geval (1) intellectuele eigendommen, zoals merken of modellen en (2) knowhow, die geheime kennis die niet als intellectueel eigendom wordt beschermd, maar wel ‘het geheim van de chef vormt’.

Verschil franchise en licentie

Zoals te lezen is één van de verschillen tussen een franchise- en een licentiestructuur dat er bij een franchise niet alleen intellectuele eigendommen en knowhow worden gedeeld. Bij franchising leidt dit delen van de formule namelijk ertoe dat er sprake is van een uniforme identiteit binnen de keten. Bij franchising is er daardoor doorgaans sprake van een hogere mate van controle van de franchisegever op de franchisenemer, dan bij licentiëring het geval is.

Toch is het voor de licentiegever wel, net als de franchisegever, mogelijk om regels en verplichtingen omtrent het gebruik van de rechten aan de licentienemer op te leggen. Net zoals bij de franchiseovereenkomst kan de licentiegever op die manier controle uitoefenen. Zo kan toch de licentiegever invloed hebben op de manier waarop bijvoorbeeld zijn merken door de licentienemers worden gepresenteerd. Deze invloed zal doorgaans echter niet zo ver gaan dat er sprake is van een uniforme identiteit.

Advies gewenst?

Fruytier heeft zowel specialisten op het gebied van ondernemings- als intellectueel eigendomsrecht in huis. Daardoor zijn wij goed gepositioneerd om u te voorzien van raad en daad omtrent dit onderwerp dat zo in beweging is.

Bent u zelf franchisegever en denkt u na over omzetting naar aanleiding van de invoering van de Wet franchise? Of bent u franchise- of licentienemer en wilt u meer informatie over uw rechten en plichten? Neem dan nu contact op met een van onze ervaren advocaten. Bel of mail voor een gratis en vrijblijvende kennismaking.