Handelsnamen

Een handelsnaam is de naam waaronder een onderneming naar buiten treedt. Van oudsher wordt daarvoor vaak de voor- of achternaam van de rechthebbende gebruikt. Tegenwoordig is men vrij om een eigen handelsnaam te kiezen en zijn alle mogelijke handelsnamen in gebruik.

Handelsnaamwet (HNW)

In de handelsnaamwet (HNW) is opgenomen welke rechten en plichten het voeren van een handelsnaam met zich mee brengen. Het uitgangspunt is, dat men vrij is om een eigen handelsnaam te kiezen. Aan die keuze zijn echter beperkingen gesteld in de vorm van verboden, zoals het verbod dat de handelsnaam niet misleidend mag zijn. Het is namelijk verboden om derden (het publiek) te misleiden omtrent de eigendom van een onderneming en/of omtrent de rechtsvorm.

Van belang is nog dat de handelsnaam in principe onlosmakelijk is verbonden met de onderneming. Over het algemeen kan een handelsnaam derhalve niet los worden verkocht van de onderneming.

Veruit de meeste geschillen over handelsnamen hebben betrekking op het voeren van een handelsnaam die al door een ander wordt gebruikt of (te) veel op lijkt op een bestaande naam, waar verwarring is te duchten. Ter illustratie:

Opticien J. Jansen zal zich (onder omstandigheden) kunnen verzetten tegen het gebruik van de handelsnaam Opticien Jansen, indien daardoor verwarring is te duchten.

Wat betreft de omstandigheden kenmerkt de HNW zich doordat ondermeer wordt gekeken naar de vestigingsplaats van de in het geding zijnde bedrijven. Twee (nagenoeg) identieke handelsnamen in dezelfde plaats leidt eerder tot verwarring dan wanneer het gaat om ondernemingen in een grote stad en/of in een geheel ander deel van het land.

Een ander belangrijk punt ten aanzien van handelsnamen is, dat deze geen onderscheidend vermogen hoeven te hebben. Het kan dus, zoals in het gegeven voorbeeld, gaan om louter beschrijvende namen die niets aan de verbeelding overlaten. Dit is anders bij bijvoorbeeld merken, waaraan uitdrukkelijk wel de eis wordt gesteld van onderscheidend vermogen. Een louter beschrijvende handelsnaam, zoals Opticien Jansen, heeft wel als nadeel dat de beschermingsomvang zeer beperkt is.

Ten tijde van het opstellen van de HNW was echter niet voorzienbaar dat het vestigingscriterium met de komst van moderne communicatiemiddelen, zoals het internet, van ondergeschoven belang zou worden. Het internet en met name zoekmachines zoals Google produceren resultaten over de dorpsgrenzen heen en het gevaar van verwarring neemt daarmee toe.

Met het toegenomen gebruik van internet en domeinnamen is ook het aantallen geschillen over handelsnamen toegenomen. De voornaamste reden daarvoor is, dat domeinen handelsnamen kunnen zijn al naar gelang de omstandigheden. In beginsel is een domeinnaam slechts een adres van de houder van de domeinnaam. Wanneer de houder de betreffende aanduiding “X” op zijn website niet alleen als domeinnaam, maar ook als handelsnaam voor zijn bedrijfsactiviteiten gebruikt, “kleurt” hij die domeinnaam daarmee tot handelsnaam. De verwevenheid van het gebruik van die domeinnaam met de onderneming leidt er toe dat de domeinnaam kan worden aangemerkt als handelsnaamgebruik.

Ook is het verboden om een handelsnaam te voeren die te veel lijkt op een reeds bestaand (dus ouder) merk. Daarbij is het criterium of verwarring omtrent de herkomst van de waar is te duchten. Overigens hoeft een oudere handelsnaam niet te wijken voor een jonger merk.

Wat betreft de handhaving kan de rechthebbende kiezen. Hij kan een verzoekschrift indienen bij een kantonrechter en vorderen dat de betreffende handelsnaam op straffe van een dwangsom wordt gewijzigd. Een andere optie is om een kort geding te starten, bijvoorbeeld wanneer tevens sprake is van inbreuk op een bestaand merk. Beide procedures hebben voor- en nadelen, waarover de advocaten van Fruytier Lawyers in Business u verder kunnen adviseren.

Voor vragen en/of advies over handelsnamen kunt u contact opnemen met onze advocaten.