ESG-rapportageplicht ondernemingen

Dat verduurzaming op alle vlakken en niveaus in de maatschappij een belangrijke rol speelt, kan niemand zijn ontgaan. Zo maken ook steeds meer ondernemingen een omhaalslag naar een bedrijfsvoering die meer rekening houdt met ‘Economic, Social and Governance’ (“ESG”)-onderwerpen. Zo is door de Europese Commissie in april 2021 een voorstel gedaan om de ‘Non-Financial Reporting Directive (Richtlijn 2014/95/EU) (de ‘”NFRD”) te wijzigen met de ‘Corporate Sustainability Reporting Directive’ (de “CSRD”). De CSRD is bedoeld om investeerders en andere derde partijen meer duidelijkheid en transparantie over de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen te verschaffen. Dit voorstel is op 10 november 2022 aangenomen door het Europees Parlement, maar wat houdt dit nu concreet in? Daar wordt in dit artikel verder op ingegaan.

Reikwijdte CSRD

Op dit moment zijn onder de NFRD alleen grote ondernemingen die gekwalificeerd worden als organisaties van openbaar belang verplicht een rapportage op te nemen in het bestuursverslag omtrent niet-financiële informatie. Onder grote onderneming dient te worden verstaan een onderneming waarbij in ieder geval 2 van de volgende criteria gelden:

• De onderneming die meer dan 250 medewerkers heeft;
• De onderneming die meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar heeft; en/of
• De onderneming die meer dan 20 miljoen euro op de balans heeft staan.

Hierdoor zullen alle beursgenoteerde ondernemingen, ongeacht de grootte van de onderneming, vallen onder de CSRD. Zo zullen ongeveer 50.000 ondernemingen onder de nieuwe regels vallen (tegenover 11.700 ondernemingen onder de NFRD).

Verplichting voor ondernemingen

Onder de NFRD is het niet verplicht voor ondernemingen om de onderwerpen omtrent ESG in het bestuursverslag te verwerken. Met de CSRD zal bewerkstelliging juist wel mogelijk zijn. De CSRD introduceert namelijk meer gedetailleerde rapportageverplichtingen over duurzaamheidskwesties zoals milieurechten, sociale rechten, mensenrechten en governancefactoren. De CSRD schrijft onder meer het opstellen en goedkeuren van European Sustainability Reporting Standards (ESRS) voor. Welke informatie volgens EU-standaarden verwerkt zal moeten worden in de bestuursverslagen, zal nog nader opgesteld worden.

Bij de rapportage in het bestuursverslag dient ook ‘assurance’ te worden verstrekt met beperkte mate van zekerheid. Een assurance houdt in dat accountant of een derde onafhankelijke assurance service provider een conclusie formuleert. Deze conclusie is bedoeld om het vertrouwen van de beoogde gebruikers, niet zijnde de verantwoordelijke partij, in de uitkomst van de evaluatie of de toetsing van het object van onderzoek ten opzichte van criteria, te versterken. Zo wordt gewaarborgd dat betrouwbare informatie in de rapportages vastgelegd wordt.

De CSRD brengt verder het volgende met zich mee:

• De eisen waaraan de rapportage dient te voldoen worden verduidelijkt en uitgebreid;
• Er worden algemene standaarden ingevoerd voor de desbetreffende ondernemingen in de Europese Unie;
• De aanlevering van deze rapportage dient verplicht (ook) digitaal te geschieden.

Niet-naleving CSRD

De lidstaten van de Europese Unie (de “EU”) dienen te voorzien in zowel bestuursrechtelijke als civielrechtelijke sancties en aansprakelijkheden. Wanneer ondernemingen niet voldoen aan deze verplichting is het aan de toezichthouder (in Nederland de Autoriteit Financiële Markt) om hierop te acteren. Civielrechtelijk kunnen derde partijen de ondernemingen aansprakelijk stellen voor schade die zij als gevolg van het niet-naleven van de verplichtingen uit de CSRD geleden hebben.
Aangezien het gaat om een richtlijn, kunnen de landen van de Europese Unie zelf sancties/boetes vaststellen. Als een onderneming actief is in de gehele Europese Unie, is het mogelijk dat deze boetes zal ontvangen in elk land waarin de onderneming actief is.

Inwerkingtreding CSRD

De Europese Raad zal het voorstel naar verwachting op 28 november aannemen. Hierna zal de ondertekening en bekendmaking in het Publicatieblad van de EU plaatsvinden. De richtlijn zal 20 dagen na de bekendmaking in werking treden. Tussen 2024 en 2028 zullen de regels gefaseerd voor verschillende ondernemingen in werking treden:

• Vanaf 1 januari 2024 voor grote ondernemingen van openbaar belang (met meer dan 500 werknemers) die al onder de richtlijn niet-financiële verslaglegging vallen, met verslagen die in 2025 moeten worden ingediend (rapportage in 2025 over gegevens van 2024);
• Vanaf 1 januari 2025 voor grote ondernemingen die momenteel niet onder de richtlijn niet-financiële verslaglegging vallen (met meer dan 250 werknemers en/of een omzet van 40 miljoen euro en/of totale activa van 20 miljoen euro); de verslagen moeten in 2026 worden ingediend (rapportage in 2026 over gegevens van 2025);
• Vanaf 1 januari 2026 voor beursgenoteerde mkb-ondernemingen en andere ondernemingen, waarvoor de verslagen in 2027 moeten worden ingediend (rapportage in 2027 over gegevens van 2026). Het mkb kan zich tot 2028 terugtrekken.

Conclusie

Door de maatschappelijke ontwikkelingen zullen in de komende jaren veel ondernemingen meer aandacht moeten besteden aan ESG gerelateerde bedrijfsvoering. Veel ondernemingen krijgen door de CSRD de verplichting om hierover verslag te doen in hun bestuursverslagen. Niet naleving van deze plicht kan leiden tot boetes, oplegging van nadere maatregelen en aansprakelijkheden ten opzichte van derden. Het is derhalve zaak dat een zorgvuldige omgang vereist is en dat ondernemingen nu al rekening houden met deze nieuwe verplichtingen. Bij vragen kunt u contact opnemen via de mail of telefonisch.