Eigendomsvoorbehoud, natrekking, recht van reclame en retentierecht: hoe zat het ook al weer?

Veelal bevatten algemene leveringsvoorwaarden mooie bepalingen over opschorting van verplichtingen en eigendomsvoorbehoud totdat in het geheel betaald is. Wettelijk is het ook mogelijk om de nakoming van een verplichting tot afgifte van een zaak op te schorten totdat de vordering wordt voldoen. We noemen dit retentierecht. Daarnaast biedt de wet de mogelijkheid aan een verkoper van roerende zaken om afgeleverde zaken die onbetaald blijven terug te vorderen, ofwel recht van reclame.

Zolang de geleverde zaak nog in dezelfde staat is en in handen van de koper is gebleven, kan de verkoper uiterlijk binnen zes weken na het opeisbaar worden van de koopprijs een beroep doen op het recht van reclame. Wat veel mensen niet weten, is dat zij hierop ook een beroep kunnen doen tegen de curator als de koper failliet gaat.

Voldoende bescherming?

Deze wettelijke en contractuele bepalingen kunnen aan de verkoper en de gebruiker van de algemene leveringsvoorwaarden voldoende bescherming bieden, maar in de praktijk bieden ze toch regelmatig weinig soelaas. Dit komt omdat de gebruiker van de algemene leveringsvoorwaarden zich vaak niet strikt houdt aan de in die voorwaarden opgenomen wijze en voorwaarden voor (op)levering. Hierdoor kan het gebeuren dat het eigendomsvoorbehoud wordt doorkruist door een ander recht.

Natrekking

Stel dat de zaken bijvoorbeeld ter goede trouw verkregen zijn door een derde tegen wie het eigendomsvoorbehoud geen werking heeft. Of dat de zaken – zoals een motor, lift, computerchip of ander onderdeel – bestanddeel geworden zijn van een andere zaak die als ‘hoofdzaak’ is aan te merken. Het eigendom van het bestanddeel gaat dan door natrekking over aan de eigenaar van die hoofdzaak. In veel gevallen kan de oorspronkelijke eigenaar van het bestanddeel dan ook geen beroep meer doen op het retentierecht omdat daarvoor vereist is dat de zaak “in de macht wordt gehouden”. Door de (op)levering wordt de zaak echter uit de macht gegeven.

Wijze van (op)levering 

De algemene leveringsvoorwaarden bevatten meestal uitgebreide regelingen over de wijze van (op)levering van zaken aan de opdrachtgever of koper. Namelijk pas bij betaling van de laatste of voorlaatste betalingstermijn. Dit is niet voor niets. Want alle wettelijke en contractuele bescherming ten spijt; op het moment dat een verkoper in strijd met het opleveringsprotocol levert, kan hij geen beroep doen op een eigendomsvoorbehoud als de geleverde zaak bestanddeel is geworden van een andere zaak of is doorgeleverd aan een derde te goeder trouw. Wanneer de opdrachtgever of koper vervolgens geen verhaal biedt voor de onbetaald gebleven betalingstermijnen, staat u als verkoper of aannemer alsnog met lege handen.

Denk aan de algemene voorwaarden 

De les hieruit nogmaals: houd u strikt aan de wijze en voorwaarden voor levering zoals die in uw algemene voorwaarden zijn opgenomen. Wijk hier alleen vanaf als u voldoende zekerheid heeft voor betaling, of als uw rechten op andere wijze zijn verzekerd.

Liever voorkomen dan genezen

Tot slot: in sommige gevallen kan een verkoper toch een betaling vorderen van een derde verkrijger van de zaak, bijvoorbeeld op grond van ongerechtvaardigde verrijking. Als dit speelt, raden wij u aan om contact met ons op te nemen en u te laten adviseren over de mogelijkheden. Check ook regelmatig of iedereen – nieuwe en oude medewerkers – zich houdt aan de wijze en voorwaarden voor (op)levering. Het is beter problemen met uw debiteuren te voorkomen, dan te genezen.

Meer weten over dit onderwerp?

Neem contact op met een van onze specialisten of bel meteen op +31(0) 205 210 130.