Dwangsommen: wat is het en hoe kan het verjaren

In de wereld van wetten en rechtspraak is een dwangsom een veelvoorkomend begrip, maar het kan in de praktijk een verwarrend concept zijn. De rechter kan een dwangsom opleggen om naleving van een doen of nalaten van de partij af te dwingen. Het wordt gezien als een financiële prikkel, of zoals in de Memorie van Toelichting staat op het wetsartikel dat de dwangsom regelt, ‘een dwangmiddel om de uitvoering van een rechterlijke uitspraak te verkrijgen’. Maar wat is het belang van een dwangsom in de rechtspraak en zit er een termijn aan voor hoelang ze geldig zijn?

Wat is een dwangsom?

Een dwangsom is een gerechtelijk maatregel inhoudende de betaling van een geldsom die wordt opgelegd om iemand te dwingen een bepaalde handeling uit te voeren of na te laten. Het moet gezien worden als een stok achter de deur. Het initiatief tot het verbinden van een dwangsom aan een uitspraak moet vanuit de partijen komen en niet vanuit de rechter. Beeld je in dat de rechter heeft geoordeeld dat een persoon een bepaalde actie moet ondernemen. Bijvoorbeeld het repareren van een gebouw of het stoppen met het verrichten van bepaalde handelingen. Als die persoon deze actie niet uitvoert, kan de rechter een dwangsom opleggen. Dit moet ervoor zorgen dat de persoon de rechtelijke beslissing naleeft.

Een dwangsom kan worden opgelegd bij de dagvaarding of verzet maar ook bij hoger beroep. Daarnaast kan een dwangsom worden opgelegd door een rechter, maar ook door een bestuursorgaan. Een dwangsom kan niet worden opgelegd als de rechtelijke uitspraak gaat over het betalen van een geldsom.

Verbeuren van de dwangsom

Wanneer een dwangsom wordt opgelegd, betekent dat niet dat er meteen betaald moet worden. In de rechtelijke uitspraak wordt namelijk een termijn gesteld waarbinnen aan de verplichte prestatie moet zijn voldaan. Dit wordt ook wel het begunstigingstermijn genoemd. Het is van belang dat de prestatie tijdig wordt uitgevoerd, anders wordt de dwangsom verbeurd. Dat betekent dat de dwangsom daadwerkelijk betaald moet worden nadat de begunstigingstermijn is verstreken. Het verbeuren gebeurt van rechtswege, wat inhoudt dat er na de betekening van het vonnis geen nadere handeling hoeft plaatsvinden om het tot stand te laten komen. De hoogte van de opgelegde dwangsom is vaak afhankelijk van de geschonden prestatie. Het is van belang dat de dwangsom daarom hoog genoeg is, zodat de partij de prestatie daadwerkelijk uitvoert

Verjaren van de dwangsom

Een dwangsom verjaart door verloop van zes maanden na de dag waarop deze is verbeurd. Dit betekent dat de dwangsom niet meer betaald hoeft te worden. Dit wijkt af van de andere wettelijke bepalingen met betrekking tot verjaring, omdat die meestal langere verjaringstermijnen aangeven. De reden hiervoor is dat de schuldeiser te veel controle zou hebben en de dwangsom te hoog zou kunnen oplopen. Soms zelfs zonder dat de persoon die dwangsom hoeft te betalen en het ook door heeft.

Maximum bedrag dwangsom

Wanneer er een maximumbedrag van de dwangsom is vastgesteld, maar niet alle dwangsommen zijn betaald, moeten de verjaarde dwangsommen nog steeds worden meegeteld om te kijken of het maximumbedrag is bereikt. Zodra de dwangsom eenmaal is verjaard, kan de schuldeiser niet meer naar de rechter om de betaling van de dwangsom op te eisen.

Stuiten verjaring dwangsom

Om als schuldeiser de verjaring tegen te gaan moet er schriftelijk aan de schuldenaar kenbaar worden gemaakt dat er de dwangsom betaald moet worden. Het kenbaar maken ziet op het duidelijk attenderen van de schuldenaar betreffende de nakoming van de dwangsom. Het is van belang om dit zo snel mogelijk te doen. Wanneer er het eenmaal kenbaar aan de schuldenaar is gemaakt, begint de verjaringstermijn opnieuw te lopen.

Conclusie

Als u te maken heeft met een dwangsom, is het belangrijk om te begrijpen dat dit een financiële prikkel is om ervoor te zorgen dat de gerechtelijke uitspraak wordt nageleefd. Zorg ervoor dat de instructies van de rechter worden opgevolgd binnen de gestelde termijn om te voorkomen dat de dwangsom wordt verbeurd. Let op dat een verbeurde dwangsom is verjaard na zes maanden als die niet tussentijds is gestuit. Verjaring van een vordering betekent dat het bedrag niet meer hoeft te worden betaald na die tijd.

Vragen?

Heeft u vragen over dwangsommen of een andere vraag? Onze advocaten adviseren u graag! U kunt ons bereiken via mail, telefoon of via het contactformulier onderaan deze pagina.