Digital Services Act: aanpassingen bedrijfsvoering online platformen

In de serie over de Europese Data Strategie, volgt nu de tweede aflevering over de Digital Services Act (DSA).

In het eerste deel zijn de achtergrond van de DSA, de voorwaarden voor vrijstelling van aansprakelijkheid van onlineplatformen en de handhaving besproken. Dit tweede deel gaan we in op de manier waarop online platformen hun bedrijfsvoering moeten aanpassen op de eisen van de DSA, sinds op 17 februari 2024 de DSA voor alle aanbieders van tussenhandeldiensten van kracht is geworden. De aanpassingen zijn verbonden met de manier waarop online platformen (mere conduit, caching en hosting) al dan niet een vrijstelling voor aansprakelijkheid verkrijgen, hierover ging het eerste deel van de serie. Welke verplichtingen (behoudens de verplichtingen als gevolg van bevelen van autoriteiten en klachten) hebben de aanbieders van de diensten?

Bereikbaarheid voor de autoriteiten

In de eerste plaats moeten ze een contactpunt voor de autoriteiten aanwijzen, artikel 11 DSA, en een contactpunt voor gebruikers, artikel 12 DSA.

Verder moet er net als bij de AVG voor buiten de Unie gevestigde aanbieders die wel hun diensten aan de EU verrichten, een wettelijk vertegenwoordiger worden aangewezen, artikel 13 DSA.

Algemene voorwaarden duidelijk en inzichtelijk

In hun algemene voorwaarden nemen aanbieders van tussenhandeldiensten informatie op over eventuele beperkingen die zij aan het gebruik van hun dienst opleggen met betrekking tot door de afnemers van de dienst verstrekte informatie, artikel 14 DSA. Die informatie omvat gegevens over eventuele beleidsmaatregelen, procedures, maatregelen en instrumenten die worden ingezet voor inhoudsmoderatie, met inbegrip van algoritmische besluitvorming en menselijke controle, alsook de procedurevoorschriften van hun interne klachtenafhandelingssysteem. De informatie wordt in duidelijke, eenvoudige, begrijpelijke, gebruiksvriendelijke en ondubbelzinnige taal beschreven en is openbaar beschikbaar in een gemakkelijk toegankelijk en machineleesbaar formaat.

Transparantieverplichtingen

De aanbieders dienen zich te houden aan transparantieverplichtingen. Ook dienen de grotere platforms jaarlijks een rapportage uit te brengen over de manier waarop men dat afgelopen jaar aan inhoudsmoderatie en schorsingen heeft gedaan en het aantal geschillen bij een buitengerechtelijk geschilbeslechtingsorgaan.

Aanbieders van onlineplatforms ontwerpen, organiseren of beheren hun online-interfaces niet zodanig dat zij de afnemers van hun dienst misleiden of manipuleren of hun vermogen om vrije en geïnformeerde beslissingen te nemen, anderszins wezenlijk verstoren of ondermijnen.

Reclame

Aanbieders van onlineplatforms die op hun online-interfaces reclame tonen, zorgen ervoor dat de afnemers van de dienst voor elke specifieke reclame die aan elke individuele afnemer wordt getoond, op een duidelijke, beknopte en ondubbelzinnige wijze en in real time het volgende kunnen vaststellen dat de informatie reclame is, onder meer door opvallende markeringen.

Minderjarigen

Aanbieders van voor minderjarigen toegankelijke onlineplatforms nemen passende en evenredige maatregelen om een hoog niveau van privacy, veiligheid en bescherming van minderjarigen binnen hun dienst te waarborgen.

Aanbieders van onlineplatforms tonen geen reclame op hun interface op basis van profilering met gebruikmaking van persoonsgegevens van de afnemer van de dienst wanneer zij zich er met redelijke zekerheid van bewust zijn dat de afnemer van de dienst minderjarig is.

Informatie over handelaren

De aanbieders van platformen waar online handel plaatsvindt, zorgen dat zij informatie over de handelaren ontvangen en deze informatie moeten verifiëren. Anders mag de aanbieder de handelaar niet toestaan promotie van berichten over, of voor het aanbieden van producten of diensten, te plaatsen op hun platform, aan mensen in de EU. Het gaat om:

• naam, adres, telefoonnummer en e-mail adres;
• een kopie ID;
• betaalgegevens;
• adres van registratie van de handelaar;
• een zelf-certificering door de handelaar dat ze alleen diensten of producten aanbiedt in overeenstemming met toepasselijke wetgeving.

Als de handelaar deze informatie niet binnen 12 maanden deze informatie verstrekt of de informatie niet is te verifiëren, zal de aanbieder de toegang tot het platform moeten opschorten. De handelaar mag op hun beurt hierover een klacht indienen, en zo nodig naar een buitengerechtelijk geschilbeslechtingsorgaan stappen.

Een deel van deze informatie moeten aanbieders ook delen op hun platform voor gebruikers. De aanbieder moet deze informatie na 6 maanden na beëindigen van de overeenkomst verwijderen.

Meldknop

Aanbieders van hostingdiensten moeten een meldknop op hun website zetten waarmee zij op de hoogte worden gesteld van de aanwezigheid op hun dienst van specifieke informatie die deze melder als illegale inhoud beschouwt. Die mechanismen moeten gemakkelijk toegankelijk en gebruikersvriendelijk zijn. Een ontvangstbevestiging en melding over de manier waarop de melding wordt afgedaan moet hier ook staan.

Gemotiveerde maatregelen tegen afnemers van diensten

Aanbieders van hostingdiensten geven alle betrokken afnemers van de dienst een duidelijke en specifieke motivering voor elk van de volgende opgelegde beperkingen die worden opgelegd op grond dat de door de afnemer van de dienst verstrekte informatie illegale inhoud bevat of onverenigbaar is met hun algemene voorwaarden:

1. beperkingen van de zichtbaarheid van specifieke door de afnemer van de dienst verstrekte informatie, waaronder verwijdering van inhoud, blokkering van de toegang tot inhoud of afwaardering daarvan;
2. schorsing, beëindiging of andere beperkingen van geldelijke betalingen;
3. gehele of gedeeltelijke schorsing of beëindiging van de aanbieding van de dienst;
4. schorsing of beëindiging van de accounts van de afnemer van de dienst.

Klachtafhandelingssysteem

De aanbieders van online platformen dienen een goede werkend intern klachtenafhandelingssysteem te hebben, waarbij degenen die een klacht hebben ingediend de afhandeling kunnen volgen en indien nodig daartegen een beroep doen op het buitengerechtelijke geschilbeslechtingsorgaan. Dat beroep staat ook open voor de afnemer van de dienst waarop het besluit van de aanbieder van het online platform ziet.

Aanbieders van onlineplatforms schorsen voor een redelijke periode en na een voorafgaande waarschuwing de aanbieding van hun diensten aan afnemers van de dienst die frequent kennelijk illegale inhoud verstrekken. Deze schorsing dient te voldoen aan hierboven genoemde voorwaarden.

Overeenkomsten op afstand met handelaren

Aanbieders van onlineplatforms die consumenten de mogelijkheid bieden overeenkomsten op afstand te sluiten met handelaren, zorgen ervoor dat hun online-interface ontworpen en georganiseerd is op een wijze die handelaren de mogelijkheid biedt te voldoen aan hun verplichtingen inzake precontractuele informatie, naleving en productveiligheidsinformatie uit hoofde van het toepasselijke Unierecht. Deze verplichting tot compliance by design vereist daarom een goede kennis van de soort verplichtingen die de afnemers van de diensten hebben op grond van het Unierecht.

Wanneer een aanbieder van een onlineplatform dat consumenten de mogelijkheid biedt overeenkomsten op afstand te sluiten met handelaren. Ongeacht de gebruikte middelen, er kennis van krijgt dat een illegaal product of een illegale dienst via zijn diensten wordt aangeboden door een handelaar aan consumenten in de Unie. Dan stelt die aanbieder de consumenten die het illegale product of de illegale dienst via zijn diensten hebben gekocht, voor zover hij beschikt over hun contactgegevens, op de hoogte van het volgende:

a) het feit dat het product of de dienst illegaal is;

b ) de identiteit van de handelaar;

c) alle relevante verhaalmiddelen.

De hiervoor opgenomen verplichting geldt uitsluitend voor de aankoop van illegale producten of diensten gedaan in de zes maanden voorafgaand aan het moment waarop de aanbieder kennis kreeg van de illegaliteit.

Conclusie:

De DSA legt aanbieders van tussenhandeldiensten veel meer verplichtingen om de rechten van de afnemers en gebruikers te waarborgen in hun bedrijfsvoering. Aanbieders van tussenhandeldiensten doen er goed aan om de implementatie daarvan zo goed mogelijk ter hand te nemen. Aangezien de verplichtingen duidelijk omschreven zijn en door de transparantie verplichtingen ook goed te volgen zijn.

Vragen?

Heeft u vragen over de digital services act, of over bijvoorbeeld privacyrecht? Contact dan een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.