De gewijzigde Mediawet en het verdienmodel van vloggers

Onder jongeren zijn vloggers op YouTube razend populair. Daarom worden veel vloggers benaderd voor betaalde samenwerkingen. Komt hier verandering in nu het verdienmodel van vloggers wordt getroffen door de gewijzigde Mediawet?

Wat is er aan de hand?

Voorheen vielen YouTube-vloggers onder het toezicht van de Reclame Code Commissie. De RCC heeft echter niet de gewenste bevoegdheid om op te treden tegen verkapte en / of onduidelijke sluikreclame.

Een voorbeeld hiervan is de misstap die vlogger Monica Geuze (meer dan twee miljoen volgers) vorige maand beging: zij vergat te melden dat het om een betaalde samenwerking ging toen zij reclame maakte voor een Zweedse zelfbruiner. De RCC heeft de vlogger op haar vingers getikt, maar meer dan dat kon de RCC niet doen.

Wijziging in de wet, wijziging van toezichthouder

De wijziging in de Mediawet zorgt ervoor dat vloggers onder het Commissariaat voor de Media vallen, die wel boetes en sancties kan opleggen aan vloggers als zij de regels overtreden. Hiermee hoopt de Europese Unie er voor te zorgen dat vloggers beter opletten en dat zowel de vloggers als de adverteerders zich inzetten voor meer transparantie.

Wat verandert er concreet?

Door de wetswijziging mogen vloggers niet langer expliciet de aandacht vestigen op producten en / of diensten, daarnaast mogen zij ook niet langer hun kijkers of volgers stimuleren om dat product/ die dienst te kopen.

Toch wordt reclame maken niet helemaal verboden. De vloggers mogen wel degelijk reclame maken, maar zij moeten duidelijk aangeven dat het om een betaalde samenwerking gaat (aan het begin en aan het einde van het in beeld brengen van een product) en dit moet zonder aanbevelingen of prijzende woorden.

Commentaar op de aantasting van het verdienmodel

Het valt op dat er in de media twee standpunten zijn: enerzijds vindt men het een goede zaak dat de jeugdigen worden beschermd door de aangescherpte regels, anderzijds vindt men het oneerlijk dat het verdienmodel van de vloggers van hen wordt ontnomen.

Met name het eerste standpunt wordt als waarheid geaccepteerd. Onder meer vlogger Enzo Knol (2,5 miljoen volgers op YouTube) en marketingbureaus stellen dat het -eenvoudig gezegd- een kwestie is van transparant zijn over gesponsorde samenwerkingen. Daarnaast wordt aangegeven dat social media platforms als Instagram en TikTok niet onder de vernieuwde mediawet vallen, waarmee het vaarwater van de vloggers minder wordt beperkt dan het lijkt.

Kritiek

Dat de regelgeving nog niet zo duidelijk is als gewenst, blijkt uit recente ophef rondom een item over KLM. Een vlogger kreeg klachten en moest voor de RCC verschijnen nadat de vlogger een item had gemaakt over de inspanningen van de luchtvaartmaatschappij op het gebied van duurzaamheid.

De RCC hanteerde de vuistregel dat er sprake moet zijn van een voordeel of verdienste voor de vlogger om te kunnen spreken van reclame. Aan de hand hiervan oordeelde de RCC dat er geen sprake was van een reclame item maar van een journalistiek item. Dit vanwege de zakelijke verslaggeving van het bezoek aan KLM. Daarnaast was niet gebleken dat de vlogger een vergoeding of een andere vorm van betaling heeft ontvangen.

Heeft u vragen over de gewijzigde Mediawet, neem dan contact op met één van onze advocaten ondernemingsrecht. Zij staan u graag te woord.