Bescherming van AI-content via intellectuele eigendomsrechten

Generatieve AI-tools zoals ChatGPT en Midjourney hebben kunstmatige intelligentie toegankelijk gemaakt voor een breed publiek, van grote bedrijven tot individuele gebruikers. Zo wordt AI in het bedrijfsleven onder andere ingezet voor het schrijven en vertalen van teksten, het maken van afbeeldingen, het analyseren van gegevens en het ontwerpen van nieuwe producten of campagnes. Vooralsnog komt een door AI gegenereerd werk niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. Hiervoor is namelijk een zekere mate van menselijke creativiteit vereist. In dit artikel lees je meer over de mogelijkheden om AI-content te beschermen.

AI en auteursrecht

Een gebruiker is verantwoordelijk voor de opdracht (‘prompt’) die hij een AI-tool geeft. Het invoeren van een prompt in een AI-tool wordt vaak gelijkgesteld met het invoeren van een idee. Dit idee wordt vervolgens volledig door de AI-tool uitgewerkt, zonder dat de gebruiker invloed heeft op de exacte uitkomst (‘output’) daarvan. Bovendien is de output bij eenzelfde prompt niet consistent. Eenzelfde prompt leidt elke keer tot verschillende resultaten. Naast het feit dat een idee op zichzelf geen auteursrechtelijke bescherming geniet, wordt het uitwerken van een idee door een AI-tool tot nog toe niet beschouwd als menselijke creativiteit. De door AI gegenereerde output komt dus hoogstwaarschijnlijk niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. Voor een door AI gegenereerde afbeelding heeft de rechtbank van Columbia in de Verenigde Staten reeds geoordeeld dat hierop geen auteursrecht kan rusten wegens een gebrek aan menselijke inbreng.

Omdat AI-output naar alle waarschijnlijkheid niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, kan de gebruiker van de AI-tool als ‘maker’ van een AI-afbeelding geen beroep doen op het auteursrecht. Dit betekent dat derden (in voornoemd geval) de afbeelding zonder toestemming kunnen openbaar maken of verveelvoudigen zonder juridische gevolgen.

AI en modellenrecht

In een artikel op de website van boek9.nl is de modelrechtelijke bescherming van AI-output aan de orde gesteld. Het modellenrecht beschermt het uiterlijk van een voortbrengsel. Een voortbrengsel is elk op industriële of ambachtelijke wijze vervaardigd voorwerp. In tegenstelling tot het auteursrecht is bij de creatie van een door het modellenrecht te beschermen voortbrengsel dan ook geen mate van menselijke creativiteit vereist. AI-output wordt gecreëerd door een proces dat gebruik maakt van geavanceerde algoritmen en machine learning-technieken. Deze kunnen mogelijk kwalificeren als industriële productiemethoden, zodat door AI gegenereerde output mogelijk modelrechtelijke bescherming kan genieten.

Conclusie

Hoewel AI-content vooralsnog niet in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming, biedt het modellenrecht mogelijk uitkomst. Door de snelle ontwikkelingen op het gebied van AI, zullen deze onderwerpen steeds belangrijker worden. Hoe rechters hierover zullen oordelen, moet de toekomst uitwijzen.

Vragen?

Heeft u vragen over intellectueel eigendom naar aanleiding van dit artikel of andere AI-gerelateerde vraagstukken? Contact dan een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.