Bescherming uitvinding met auteursrecht?

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft in het ‘Brompton’-arrest van 11 juni 2020 verduidelijkt dat het mogelijk is voor een product om zowel te worden beschermd als een uitvinding middels een octrooi als een ‘werk’ middels het auteursrecht, zelfs al is de vormgeving van het product grotendeels noodzakelijk om het technische doel te bereiken.

Dit is met name relevant omdat het auteursrecht een veel langere beschermingsduur biedt dan het octrooi, 70 jaren na de dood van de auteur versus 20 jaren na verkrijging van het octrooi. Daarmee kan de exploitant van een uitvinding blijven optreden tegen anderen die zijn vormgeving kopiëren, ook na het verstrijken van 20 jaar, mits zijn uitvinding kan worden aangemerkt als een ‘werk’.

Geen auteursrecht op ideeën

Mede omdat auteursrecht zo’n lange bescherming biedt is verdragsrechtelijk vastgelegd dat er geen auteursrecht rust op ideeën. Dit voorkomt dat de technologische vooruitgang te veel wordt geremd. Hieronder valt daarom ook de vorm van een uitvinding, voor zover die noodzakelijk is.

De bescherming van ideeën, van vindingen, gebeurt via het octrooirecht met een duur van 20 jaar. Na het verlopen van de beschermingsperiode van 20 jaren mag eenieder gebruik maken van het idee dat door het octrooirecht werd beschermd. De aluminium koffiecups geïntroduceerd door Nespresso worden bijvoorbeeld tegenwoordig door talloze andere fabrikanten vermarkt.

Nu heeft het Hof in haar uitspraak bepaald dat er wel degelijk samenloop mogelijk is, dat een product soms als uitvinding én als ‘werk’ kan worden beschermd.

Wat is een ‘werk’?

Een product is aan te merken als een auteursrechtelijk beschermd ‘werk’ als de auteur/ontwerper door middel van de verschijningsvorm van het product zijn creatieve vermogen op originele wijze tot uitdrukking heeft gebracht. Dit kan door daarbij vrije en creatieve keuzen te maken, zodat die verschijningsvorm de persoonlijkheid van de ontwerper weerspiegelt.

Er is geen sprake van creatieve keuzes in de zin van het auteursrecht als het gehele ontwerp slechts is ingegeven door technische noodzakelijkheid. Om in aanmerking te komen voor auteursrechtelijke bescherming is iets meer nodig, er moet sprake zijn van een persoonlijke uiting.

Investeer in creativiteit, en leg de keuzes vast!

Als uitvinder mag je als enige voor 20 jaren lang uw uitvinding uitbaten en heeft u de markt voor u alleen. Die eerste periode biedt een uitgelezen kans om de loyaliteit van de consument voor u te winnen, ook door hoe het product voor u door de ontwerper persoonlijk is vormgegeven. Als u dat doet, leg het creatieve ontwerpproces dan goed vast.

Het is belangrijk om te investeren in de creatieve vormgeving, ook als uw product gepatenteerd is en u dus in eerste instantie geen concurrenten heeft. Dan behoudt u uw recht op bescherming en daarmee ook uw voordeel van de voorsprong.

Treedt op tegen inbreukmakers

Als iemand uw product namaakt en daarmee u beconcurreerd loont het vaak om daar stappen tegen te ondernemen. Niet alleen kunt u de inbreukmaker dwingen te stoppen, bij inbreuk kunt u ook hem dwingen de met de inbreuk behaalde winst of het door u door de inbreuk geleden verlies af te dragen.

Bent u actief op de markt en ondervindt u oneerlijke concurrentie van inbreukmakers? Neem dan meteen contact met ons op en een van onze advocaten, gespecialiseerd in het auteursrecht staat u graag te woord voor een vrijblijvend eerste gesprek.