AI-act: Zijn de nieuwe AI-regels van de EU te strikt of juist noodzakelijk?

De Europese Unie staat op het punt een mijlpaal te bereiken met de invoering van de Artificial Intelligence Act (AI Act). Deze wetgeving, die naar verwachting in juli 2025 van kracht wordt, is de eerste uitgebreide regelgeving ter wereld die kunstmatige intelligentie in een juridische context plaatst. Hoewel de wet bedoeld is om AI-systemen veiliger en transparanter te maken, heeft het ook tot felle kritiek geleid vanuit de technologiesector. Naar aanleiding van een artikel in het Financieel Dagblad wordt de kritiek van de technologiesector besproken, met daarbij aandacht voor de achterliggende principes en doelstellingen van de nieuwe wetgeving.

Strikte regels remmen innovatie, aldus big tech

Grote technologiebedrijven, waaronder Apple, Google en SAP, waarschuwen dat de strikte eisen van de AI Act innovatie kunnen belemmeren. Zo heeft Apple aangekondigd zijn nieuwe AI-tool, Apple Intelligence, voorlopig niet in Europa uit te brengen. Het bedrijf wil eerst zeker weten dat de technologie voldoet aan de uitgebreide Europese regelgeving. Daarnaast stellen critici dat de wetgeving de kloof met de Verenigde Staten, een voorloper in AI-ontwikkeling, verder kan vergroten. De kloof ontstaat doordat de VS een minder gereguleerd klimaat biedt, waar bedrijven sneller kunnen innoveren en nieuwe producten op de markt brengen. Europese bedrijven, gebonden aan strengere regels, zouden hierdoor minder wendbaar zijn.

Kritiek big tech-bedrijven terecht?

De Europese Unie heeft bij het opstellen van de AI Act echter geprobeerd een balans te vinden tussen het stimuleren van innovatie en het waarborgen van veiligheid en ethiek. De behoefte aan regulering is groot, omdat AI-systemen steeds vaker worden ingezet in besluitvormingsprocessen die grote gevolgen hebben voor individuen en de samenleving. Zonder duidelijke richtlijnen kan dit leiden tot onder andere misbruik en discriminatie. De wetgeving introduceert daarom een risicogebaseerde aanpak, waarbij AI-systemen worden ingedeeld op basis van het risico dat ze vormen voor de samenleving. Deze aanpak is bedoeld om innovatie niet onnodig te belemmeren, terwijl tegelijkertijd de fundamentele rechten van burgers worden beschermd en nieuwe toepassingen verantwoord op de markt komen.

Het Brusseleffect: Europese invloed op mondiale standaarden

In Brussel beschouwen ze de AI Act als een instrument om wereldwijde standaarden te bepalen. Het zogeheten ‘Brusseleffect’ zorgt ervoor dat bedrijven wereldwijd hun bedrijfsvoering aanpassen aan de Europese regelgeving. Simpelweg omdat de EU-markt met 450 miljoen inwoners te belangrijk is om te negeren. Dit effect is al zichtbaar in andere sectoren, zoals privacywetgeving, waar internationale bedrijven hun beleid hebben geharmoniseerd met Europese normen. De hoop is dat de AI Act eenzelfde impact zal hebben, waardoor Europa een leidende rol speelt in het bepalen van ethische en veilige AI-toepassingen.

Een kans voor bedrijven: marktaandeel en vertrouwen

Hoewel de AI Act uitdagingen met zich meebrengt, biedt het ook kansen. Bedrijven die vroegtijdig investeren in compliance en hun systemen aanpassen aan de nieuwe eisen, kunnen zich onderscheiden van concurrenten. De wetgeving creëert een klimaat waarin ethische en veilige AI-oplossingen worden gewaardeerd, waardoor ondernemingen een concurrentievoordeel kunnen behalen.

Daarnaast zullen bedrijven die voldoen aan de regelgeving gemakkelijker het vertrouwen winnen van klanten en zakelijke partners. Dit geldt met name in markten waar transparantie en veiligheid cruciaal zijn, zoals de gezondheidszorg, financiële dienstverlening en transport.

Conclusie: voorbereiding is cruciaal

De AI Act markeert een nieuwe fase in de relatie tussen technologie, wetgeving en innovatie. Voor ondernemers is het essentieel om niet alleen de verplichtingen, maar ook de kansen te herkennen die deze regelgeving biedt. Door proactief te handelen, kunnen bedrijven niet alleen risico’s vermijden, maar ook een strategische positie innemen in een snel ontwikkelende markt.

Vragen?

Wilt u meer weten over hoe uw bedrijf zich kan voorbereiden op de AI Act? Neem dan gerust op met een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.