Aansprakelijk voor (voorgeschreven) onderaannemer?

Bouwbedrijven kunnen niet zonder, maar het is ook een bron van praktische en juridische problemen: onderaannemers. In dit artikel in een notendop de aansprakelijkheidsverdeling tussen de opdrachtgever, de hoofdaannemer en de onderaannemers.

Normale regeling

Het uitgangspunt is dat de aannemer die werk uitvoert voor een opdrachtgever, zich verbindt om buiten dienstbetrekking een zogenoemd werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren. Eventuele aansprakelijkheden zijn simpel: de opdrachtgever kan direct de aannemer aansprakelijk stellen.

Aansprakelijkheid van- en voor onderaannemers

Indien de aannemer ervoor kiest om een deel van het werk door een derde uit te laten voeren, de zogenoemde onderaannemer, dan blijft de hoofdaannemer richting de opdrachtgever aansprakelijk voor het gehele werk.  De opdrachtgever kan direct de hoofdaannemer aanspreken. De aansprakelijkheid van de hoofdaannemer staat dus los van de vraag of de aansprakelijkheid is ontstaat door doen of laten van de hoofdaannemer of onderaannemer.  De hoofd- en onderaannemer moeten de onderlinge aansprakelijkheden regelen, daar staat de opdrachtgever buiten.

Toch is deze route niet altijd zinvol. Denk aan de situatie dat de hoofdaannemer insolvent raakt. Dan is het praktisch om direct de onderaannemer aan te kunnen spreken. Maar tussen de opdrachtgever en de onderaannemer ontstaat geen overeenkomst.

Direct aanspreken onderaannemer

De opdrachtgever staat niet helemaal met lege handen richting wanpresterende onderaannemers. Het is vaste rechtspraak dat de onderaannemer zich, binnen bepaalde grenzen, rekenschap moeten geven van de belangen van de opdrachtgever. Doet hij dit niet, dan pleegt de onderaannemer mogelijk een onrechtmatige daad, wat een aansprakelijkheidsgrond oplevert. Toch zal deze route een stuk lastiger zijn dan de reguliere aansprakelijkheidsstelling en dus niet altijd een succesvolle uitkomst opleveren.

Opdrachtgever aansprakelijkheid voor de voorgeschreven onderaannemer

Het is niet altijd zo dat de hoofdaannemer er zelf voor kiest om met onderaannemers te werken, of deze partijen zelf uit kan zoeken. Het komt regelmatig voor dat een opdrachtgever een onderaannemer ‘oplegt’, de zogeheten voorgeschreven onderaannemers.

Voor een aannemer is die situatie niet ideaal; hij kent de voorgeschreven onderaannemer meestal niet, en vaak hebben deze voorgeschreven onderaannemers een hechte relatie met de opdrachtgever. Toch is de aannemer wél aansprakelijk voor deze partijen.

Een uitweg uit deze situatie wordt geboden door de zogeheten Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de bouw van toepassing te verklaren, in het bijzonder paragraaf 6, lid 27 van deze UAV. Hierin is, onder andere opgenomen:

“Indien de voorgeschreven onderaannemer of leverancier niet, niet tijdig of niet deugdelijk presteert en de aannemer het redelijkerwijs nodige heeft gedaan om nakoming en/of schadevergoeding te verkrijgen, zal de opdrachtgever de voor de aannemer ontstane meerdere kosten aan hem vergoeden, voor zover deze hem niet zijn vergoed door de onderaannemer of leverancier.”

De UAV bieden dus een uitweg om de prestaties van de voorgeschreven onderaannemers voor rekening van de opdrachtgever te laten komen. Dit is geen vrijkaart om alle aansprakelijkheid af te schuiven. De hoofdaannemer moet zich wel inspannen om nakoming van de voorgeschreven onderaannemers tot nakoming te bewegen. De regeling schrijft niet exact voor wanneer hieraan is voldaan, maar in de rechtspraak wordt aangenomen dat de aannemer niet zo ver hoeft te gaan dat deze tegen de onderaannemer hoeft te procederen. Indien de aannemer kan aantonen dat hij herhaaldelijk de onderaannemer heeft aangemaand, bijvoorbeeld in mails en in de verslagen van werkoverleggen, dan is doorgaans aan dit vereiste voldaan.

Vragen?

Heeft u vragen? Contact dan een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.