50 manieren om je aandeelhouder te verlaten

Ik wil van mijn andere aandeelhouder af, maar hij werkt niet mee!

Wilt u van uw andere aandeelhouder af, maar wil hij niet meewerken? Dit kan een probleem zijn. De aandeelhouder dwingen zijn aandelen over te dragen kan alleen als de aandeelhouder het heel bont heeft gemaakt. Er moet in dat geval sprake zijn van een gedraging door de aandeelhouder die het belang van de vennootschap zodanig schaadt dat het voortduren als aandeelhouder niet kan worden geduld. Een of meer aandeelhouders, die goed zijn voor minimaal een derde van het geplaatste kapitaal, kunnen dan bij de rechter eisen dat de aandelen overgedragen dienen te worden. Beter is om dit vooraf vast te leggen in een aandeelhoudersovereenkomst met een advocaat. Dit geldt ook voor de methode die gebruikt kan worden om de samenwerking te beëindigen, zoals via de russisch roulette, texas shoot-out of dutch auction methode.

Leg geschillen vast in een overeenkomst

Omdat in de wettelijke regeling een aandeelhoudersgeschil niet in alle gevallen van toepassing is en vaak lang duurt, is het belangrijk om afspraken over eventuele geschillen vooraf te maken in een aandeelhoudersovereenkomst. Een aandeelhoudersovereenkomst regelt de afspraken tussen de aandeelhouders, als toevoeging op wat er is geregeld in de statuten of op zaken die niet in de statuten geregeld (kunnen) worden.

In een aandeelhoudersovereenkomst kan onder meer worden vastgelegd in welke situaties een aandeelhouder zijn aandelen aan moet bieden aan de andere aandeelhouder. Vaak wordt ook vastgelegd hoe de waarde van de aandelen kan worden bepaald. Daarnaast worden er vaak methodes overeengekomen die gebruikt kunnen worden om een samenwerking te beëindigen. De navolgende drie zijn unieke doch meedogenloze methodes die tot een snelle oplossing kunnen leiden.

Russische roulette

De exitregeling met de naam Russische roulette komt daadwerkelijk neer op een soort Russische roulette. Vaak wordt deze methode gebruikt als er sprake is van twee aandeelhouders die ieder 50% van de aandelen in handen hebben en één van hen of beiden willen de samenwerking beëindigen.

De methode start doordat een aandeelhouder de andere aandeelhouders ervan op de hoogte stelt dat hij zijn aandelen wil verkopen aan de andere aandeelhouder voor een bepaalde ook al genoemde prijs. Als hij dit aanbod niet accepteert moet de aandeelhouder die het bod heeft afgewezen, verplicht al zijn aandelen aan de andere aandeelhouder verkopen voor diezelfde prijs.

Bijvoorbeeld: stel Piet en Sophie hebben ieder 50% aandelen in een BV. De waarde van het totale aandelenpakket is € 2 miljoen, dus ieder heeft een aandelenpakket dat € 1 miljoen waard is. Piet wil uit het bedrijf  en daarvoor hebben ze in hun aandeelhoudersovereenkomst een Russische roulette opgenomen.

Piet laat Sophie weten dat hij zijn aandelen aan haar wil verkopen voor € 1 miljoen euro. Nu moet Sophie besluiten of ze dit aanbod aanvaardt of afwijst. Als zij het accepteert, moet ze Piet  € 1 miljoen voor zijn aandelen betalen. Als ze het aanbod afwijst, moet zij hetzelfde aanbod aan Piet doen en Piet moet dat accepteren en heeft dan dus alle aandelen in de BV in handen gekregen.

Het mooie van deze regeling is dat er goed moet worden nagedacht voor welke prijs de aandelen worden aangeboden: is dat te hoog dan loop je het risico dat je zelf die te hoge prijs moet betalen voor de aandelen. Dit betekent dat niet alleen met de daadwerkelijke waarde van de aandelen rekening moet worden gehouden maar ook met de psychologische aspecten. Wat heeft de andere aandeelhouder er voor over om aandeelhouder te blijven en waarom?

Texas shoot-out

Een andere methode met een naam die tot de verbeelding spreekt, is de texas shoot-out. Hierbij moeten beide partijen de prijs die ze willen betalen voor de aandelen van de ander in een gesloten enveloppe doen. Het hoogste bod wint en diegene koopt dan de aandelen van de ander. Het dilemma bij beiden is hier: als je een te hoog bod doet betaal je te veel en als je te laag biedt, loop je het risico te worden uitgekocht.

Dutch auction

Bij een zogenaamde Dutch auction moeten partijen de prijs aangeven waarvoor ze hun eigen aandelen aan de ander willen verkopen. Diegene die de hoogste prijs heeft genoemd moet/mag de aandelen van de andere aandeelhouder kopen voor de prijs die de verliezende aandeelhouder heeft aangegeven.

Andere regelingen

Er zijn uiteraard “softere” regelingen mogelijk. Naast een exitregeling worden vaak regelingen over de volgende zaken bij het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst opgenomen.

• voor welke besluiten van de aandeelhouders een grotere meerderheid dan gebruikelijk nodig is;
• voor welke bestuursbesluiten is goedkeuring van de aandeelhouders nodig.
• tag-/drag along regelingen: bij een verkoop van aandelen door een aandeelhouder mogen c.q. moeten de andere aandeelhouders mee verkopen tegen dezelfde prijs;
• andere gevallen dan van een geschil of wanprestatie waarbij de aandelen moeten worden aangeboden;
• afnameplicht: aan de andere aandeelhouders aangeboden aandelen moeten in bepaalde situaties worden overgenomen. Bijvoorbeeld als de aandeelhouder overlijdt.
• geheimhoudingsbeding;
• non-concurrentiebeding en relatiebeding;
• boetebeding
• winstuitkering.

Vaak blijken de statuten onvoldoende te regelen en kiezen de aandeelhouders ervoor bij het begin van de samenwerking een aandeelhoudersovereenkomst te sluiten. Fruytier Lawyers in Business heeft veel ervaring als advocaten ondernemingsrecht in het opstellen van aandeelhoudersovereenkomsten. U kunt hierover meer lezen op de pagina over aandeelhoudersgeschil. Direct contact of meer informatie over bestuursrecht of procesrecht? Mail naar mmeermans@flib.nl of bel 020-5210130 en vraag naar Mignon Meermans.